Tatarskie ślady zachowane w nazwach.

Wśród legend, przekazów i tradycji miejscowej Podlasia, często pojawiają się nazwy (zarówno miejscowe, jak i topograficzne), których pochodzenie wiąże się z pobytem Tatarów. Pochodzenie tych nazw związane jest zarówno z zetknięciem się plemion słowiańskich z Mongołami (najazdy Tatarów w XIII w.), jak i osadnictwem tatarskim na ziemiach Rzeczpospolitej. Kontakty te pozostawiły również ślady w języku polskim (np. wyrazy bachmat, nahaj, tarpan, kulbaka), imionach oraz nazwiskach. Problematyka ta poruszana jest w rozprawach monograficznych miast, wsi i regionów, przewodnikach krajoznawczych. O randze problemu świadczą choćby dziesiątki nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych, zawierających rdzeń tatar, czy tatarski, odnotowanych w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego, np. Tatar, Tatary, Tatarszczyzna, Tatarska Góra. O liczebnym rozwoju osad tatarskich, świadczy toponomastyka. Wiele nazw miejscowości wskazuje, że pierwotnie były one osiedlane przez Tatarów. Często jest również tak, iż pozostały po nich tylko nazwy miejscowe lub ślady materialne, np. mizary. Wiele z tych nazw zostało dzisiaj zapomnianych, natomiast ślady po osadnictwie tatarskim uległy całkowitemu zatarciu. Również na terenie obecnego powiatu bialskiego znajdują się ślady w nazwach miejscowych, świadczące o pobycie na tych terenach osadników tatarskich. Miejsce, gdzie do 1915 r. stał w Studziance meczet (obecnie szkoła podstawowa), nazywane jest przez miejscową ludność meczecisko. Natomiast ziemie i majątki potatarskie w Studziance noszą nazwy Azulewiczyzna, Buczaczyzna itp. Ponadto w południowo-zachodniej części wsi, nad rzeką Zielawą, jest miejsce nazywane przez starszych mieszkańców jamą Czymbaja (od Tatara Czymbajewicza). Obecna wieś Zastawek (gm. Terespol), na przełomie XIX i XXw. nosiła nazwę Ułanowszczyzna. Stanowiła ona część wsi Lebiedziew (osada czynszowa), która do 1878 r. należała do Felicjanny Ułanowej.Dziś atrakcją wsi Zastawek, jest położony na wydmie mizar, nazywany przez miejscowych mogiłki tatarskie. Południowa część wsi Kościeniewicze (gm.Piszczac) do dziś dnia nosi nazwę Maciejówka. W połowie XIX w. należała ona do Sulejmana Bielaka (syna gen. Józefa Bielaka), który z częściswoich dóbr wydzielił folwark synowi Maciejowi. Podobnie nazwa Lisowszczyzna w Ortelu Królewskim, pochodzi od dawnego majątku, należącego do końca XIX w. do tatarskiej rodziny Lisowskich. W 1899 r. przenieśli się oni do Malowej Góry, sprzedając 7 włók ziemi inż. Małachowskiemu. Wieś Boginka Królewska, jeszcze w I połowie XX w. nazywana była Bokinką Tataską, gdyż była ona w połowie XIX w. własnością rodu Bielaków. Ponadto, nazwy pól będących niegdyś w posiadaniu Tatarów, do dziś określane są jako tatarszczyzny.

Sławomir Hordejuk (Biała Podlaska)